Provins

To była jedna z nielicznych niedziel tej jesieni i zimy w Ile de France, gdy nad głową nie wisiały szare opony, lecz rozpościerało się wysokie, błękitne niebo. Z rana zwyczajowo pojawił się ośli dylemat nadmiaru i obfitości, "i Paryż nęci, i okolice wabią". Pomimo magnetycznej siły oraz zaborczości tego pierwszego, postanowiliśmy dać odpocząć wzrokowi od kamienicznych wąwozów, spuścić oczy ze smyczy wysokiej zabudowy, żeby poigrały z linią horyzontu, pohasały na polach szerokich. Krótko mówiąc, wyrwaliśmy się do miasteczka Provins, położonego 90 km od Łuku Triumfalnego i Pól Elizejskich, wśród łagodnych wzgórz Szampanii.

O Provins czytałam w przewodnikach, iż należy do najlepiej zachowanych średniowiecznych miast Francji. Mniejsza o superlatywy, których nadużywają poradniki dla turystów w manii klasyfikowania i tworzenia rankingów. Provins jest piękne, a jednocześnie skromne, nie epatuje wiekiem... średnim, nie narzuca się w efekciarski sposób. By użyć stopnia najwyższego - najprzyjemniej odkrywać je uważnie, smakować nieśpiesznie, czemu ogromnie sprzyja wizyta zimową porą, gdy ilość ciekawych jednego z "najlepiej zachowanych...", pikuje w dół osiągając poziom bliski zeru. Nad miastem górują wspaniałe średniowieczne konstrukcje - mury obronne, Wieża Cezara, kolegiata, w której Joanna d`Arc uczestniczyła w mszy. Jednak paradoksalnie to zejście pod ziemię uświadomiło mi w pełni niezwykłość miejsca...

Mury obronne

Wieża Cezara na trzecim planie...

... i w pełni okazałości

Wiele skromnych, kamiennych domów mieszkalnych wygląda jakby wzniesiono je przed dwustu czy trzystu laty. Dopiero zajrzenie do położonych pod nimi piwnic pozwoliło mi ogarnąć rozumem wiek i autentyczność zabudowy prawie całego Provins, poczuć dreszczyk dziewięciuset lat historii na plecach.
Przez drzwi, wiodące bezpośrednio z ulicy, po stromych, kamiennych schodach schodzi się do zaskakująco głębokich, obszernych podpiwniczeń o wysokich, łukowatych sklepieniach wspartych na smukłych, rzeźbionych filarach. Te pomieszczenia krzyczą o kunszcie ówczesnych budowniczych, solidności konstrukcji i zupełnie nie przystają do prostej części naziemnej, gdyż przypominają raczej komnaty gotyckich zamków.

Miasto skryło swoje skarby (i powaby) kilka metrów pod ziemią. Piwnice służyły do przechowywania lub ekspozycji towarów, w tym cennej wełny, przypraw m.in. podczas dorocznych Jarmarków szampańskich, jakie odbywały się tu w wiekach XII i XIII, przyciągając kupców z całej Europy i przyczyniając się do rozkwitu Provins.

W razie potrzeby podziemne miasto dawało schronienie domownikom, nocleg przybyłym na targi kupcom, niektóre sale wykorzystano na przytułki dla chorych i ubogich, miejsca spotkań przeróżnych stowarzyszeń. Obecnie część z nich została zagospodarowana przez miejscowych na sklepy, restauracje. Zachowały się również kilkunastometrowe podziemne galerie wykorzystywane być może do bezpiecznego przemieszczania się przez bankierów i bogatych kupców, gdy Provins było ważnym centrum finansowym, siedzibą hrabstwa Szampanii.

Domy o konstrukcji szkieletowej, zdradzającej średniowieczną proweniencję
na pierwszy rzut oka...

... i te niepozorne

Budynek z "salą balową"

Zeszliśmy do wielu otwartych piwnic, zajrzałam przez wybite okienka do kilku opuszczonych. Pod jednym z budynków, okazalszym od pozostałych, trwa w półmroku istna sala balowa...

W księgarni historycznej wdałam się w pogawędkę z młodym sprzedawcą, który potwierdził sędziwy wiek "lokalu". Jedynym współczesnym elementem były płytki na podłodze. Brak oryginalnych wynikał z faktu, że w większości piwnic pozostawiano klepisko.

Wędrowaliśmy cały dzień z góry na dół, z ciemności w światło, z teraźniejszości w czas miniony... Bardzo udana wycieczka.

Narożnik Placu Zamkowego - centrum górnego miasta

Kościół św. Ayoula (??) w dolnym mieście

Fragment bramy św. Jana